modder en lijm

Ik klom deze week de zolder op en zocht mijn oude schaatsen. Ze hingen met de veters aan een spijker in een houten balk. Ze leken op bowlingschoenen, met dat knullige zwarte en rode leer. Op de ijzers zaten roestplekken. Het zag er droevig uit. Ze hingen daar al zo’n tien jaar, zonder dat iemand zich om ze bekommerde. Ik haalde ze van de spijker en nam ze mee naar de gloednieuwe ijsbaan van Beuningen.

Ik had er zin in. Eindelijk was het weer mogelijk om te schaatsen in Beuningen. Tot tien jaar terug kon je iedere winter terecht op de vele sloten in het dorp. De beste schaatslocaties waren echter te vinden op de uiterwaarden, waar ik vaak tot diep in het donker ijshockey speelde. De laatste jaren was het Triavium de enige mogelijkheid om het ijs op te gaan.

Eenmaal bij de Asdonck aangekomen moest ik even slikken. De ijsbaan bleek één grote reclameadvertentie. Buiten stond een glimmende auto, binnen werd vuurwerk verkocht, kon je uitgebreid dineren, koophuizen bekijken en gratis op de foto. Nu snap ik dat zo’n ijsbaan niet betaalbaar is zonder sponsors. Maar moet het zo schreeuwerig? Moeten er kroonluchters boven het ijs hangen?

In mijn tijd (ja, hier mijmert een twintiger) namen we een thermoskan met chocolademelk mee naar de uiterwaarden. We controleerden het ijs door te luisteren naar het gekraak. We zagen dode visjes in het ijs en hielden onze adem in als we over bobbels gleden.

Deze week begreep ik weer eens dat tijden veranderen. Vanaf de kant keek ik naar de feloranje schaatsen op de baan en besloot dat er voor mijn oude ijzers geen tweede leven zou zijn.

1. The woman who walked into doors – Roddy Doyle

In deze roman (1996) vertelt de Ierse poetsvrouw en alcoholiste Paula Spencer met scherpte en zelfspot haar tragische levensverhaal. Aan de hand van herinneringen geeft ze een gelaagd beeld van zichzelf en haar familie. Dit is  weergaloos gedaan. De manier waarop ik dit meesterwerk heb gevonden, is bijna even meesterlijk. Ik zag ‘m toevallig liggen bij De Slegte en dacht: doe ’s gek.
Inmiddels is er ook een vervolg uit, getiteld Paula Spencer, over hoe het tien jaar later (2006) met haar gaat. Staat op mijn verlanglijstje.

2. Less than Zero – Brett Easton Ellis

Bret Easton Ellis’ eerste uit 1985 past in het zogenaamde Teenage Skaz-traditie van J. Salingers Catcher in the Rye. Het decor van rijkeluiskinderen die in een wereld van sex, geweld, drugs en verveling leven, hoeft niet voor iedereen interessant te zijn, de manier waarop Ellis het beschrijft wél.
Ik ben verzot op de manier waarop dit verhaal wordt verteld. En is dat uiteindelijk niet het belangrijkste?

3. West – Walter van den Berg

West is the best, schreef ik al eerder dit jaar. Nou, tweenabest dan. Net als Bret Easton Ellis, en ook Roddy Doyle, weet Walter van den Berg hoe je een rauw verhaal neer moet zetten. Dit boek uit 2007 verdient meer lezers.

4. De man die zijn wereld opdronk – Aleksej Ivanov

Een kaftkoop zou ik het willen noemen. Althans, mijn lief dacht dat het wel een leuk boek voor me zou zijn en kocht het. Het omslag is er in elk geval wel naar.
Het begin vond ik teleurstellend. Nogal stuntelig probeert Ivanov het verhaal van een antiheld (aardrijkskundeleraar) op zoek naar liefde in een valse wereld op gang te krijgen. Maar op een gegeven moment weet de schrijver me te pakken te krijgen en is elke bladzijde zaligmakend. Dankjewel Hilde!

5. Buurvrouw-Vrouwkje Tuinman & Het besluit van Dola Korstjens-Elke Geurts

Buurvrouw staat op 5 vanwege de thematiek en de manier van schrijven. Ik zie het echt als een voorbeeld. Ook wat betreft de mindere kanten van dit boek. Dat je niet te veel afstand moet bewaren in je fijnzinnige, observerende verhaal. Wat bij Tuinman helaas wel gebeurt.

Elke Geurts schrijft heel anders dan de voorgaanden in het rijtje, maar niet minder mooi. Het besluit van Dola Korstjens staat vol grappige, fantasierijke verhalen over tragische figuren. Op haar weblog schreef Elke vlak na het verschijnen van haar eerste bundel: ‘het leven na een debuut is een afgang’. Dat was te vroeg geroepen. Waarschijnlijk is er geen ander Nederlands debuut dit jaar zo positief ontvangen dan Het besluit. Een aanrader.

Hoe was het vorig jaar? Zo.
Enjoy kerst!

1. Jamie T

[youtube=http://www.youtube.com/watch?v=KikuGLsav0Y&hl=nl&fs=1]

Ik ben een beetje een slak in het ontdekken van nieuwe muziek. Jamie T brak in 2007 door met het album Panic Prevention en de hits Sheila en If you got the money. Ik heb ‘m in 2008 grijs gedraaid. Vind ‘m gewoonweg briljant. Moge hij snel met een vervolgplaat komen.

2. Vampire Weekend

[youtube=http://www.youtube.com/watch?v=JlgNFwoApec&hl=nl&fs=1]

Ja, ook van deze hype een clipje. Hebben ze wel verdiend. Deze prinsen van de puntige muziek blazen afgeschreven geluidjes nieuw leven in. En wat voor ’n leven!

3. Patrick Watson

[youtube=http://www.youtube.com/watch?v=p0Auj4qR9Mg&hl=nl&fs=1]

Ook een jaar te laat geloof ik. Het duurde even voor ik om was, maar nu… Las ergens in een krant dat ie eigenlijk met niemand te vergelijken is. Nou ja, heel misschien dan met Jeff Buckley. Kijk, dat zijn de complimenten.

4. Flip Kowlier

[youtube=http://www.youtube.com/watch?v=3kzzWes1EHA&hl=nl&fs=1]

flip kowlier is an de drank
zo’an in t gentse toch goddank
nog ne kjir een twa te roddeln in

5. Hot Chip, De Jeugd van Tegenwoordig, Beck

[youtube=http://www.youtube.com/watch?v=kHB9F8tvGVM&hl=nl&fs=1]

Moeilijke keuze, daarom maar alledrie op nummertje 5. Hot Chip, De Jeugd van Tegenwoordig en Beck. Zo heb ik dat vorig jaar ook gedaan.

En dit is het mooiste liedje van het jaar, credits voor het meisje.

1. L’ Enfant

[youtube=http://www.youtube.com/watch?v=HunOx8ZKj78&hl=nl&fs=1]

Ik heb dit jaar bijna meer films voor ’n tweede keer gezien dan dat ik nieuwe heb gezien. Toch heb ik er wonderbaarlijk genoeg een top 5 uit weten te wringen. L’Enfant stamt uit 2005 maar zag ik dit jaar wel voor het eerst. Eerder was ik al lyrisch over een andere film van de broertjes Dardenne, Le Fils. Nog lyrischer ben ik nu over L’Enfant. Ik ben niet de enige. Deze film ontving een Gouden Palm.

2. No Country for Old Men

Kan niet missen natuurlijk. Voor de trailer moet je hier zijn.

3. Der Himmel über Berlin
Zeer artistieke film van Wim Wenders uit 1988. Moest ‘m een tweede keer zien om ‘m te leren waarderen. Dat doe ik nu volledig. Kijk hiero.

4. The Diving Bell and The Butterfly
Groot drama over verlamde schrijver op verrassende wijze verteld. De stem van de schrijver, die als een voice over klinkt en voor niemand te horen is, mag de slagroom op de taart genoemd worden. Check!

5. Aanrijding in Moscou
Matty Mosterd is goud! Beste komedie van het jaar. Daar kunnen Juno en Little Miss Sunshine, die ik ook dit jaar zag, niet tegenop. Ga snel dat voorstukje kijken en dan de hele Belgische bubs.

En dit waren mijn lijstjes van vorig jaar.

[youtube=http://www.youtube.com/watch?v=RGVZwi4VbvY&hl=nl&fs=1]

Our father yells, throwing the gifts in the wood stove
My sister runs away, taking her books to the schoolyard
In time the snow will rise

Iedere zichzelf respecterende schrijver moet een keer een schrijfwedstrijd winnen.
Het maakt niet uit welke, als je maar wint. Dan kun je daar de rest van je leven fijn naar verwijzen om jezelf te promoten.
Ik kan sinds deze week zeggen dat ik een winnaar ben.
Ik heb maar liefst een kerstverhalenwedstrijd gewonnen.
Het verhaal is te lezen in universiteitsblad VOX. En als je te lui bent om speciaal voor mij  naar de Nijmeegse campus af te reizen voor dit periodiek dan kun je ook hier een kijkje nemen. Maar vergeven doe ik ’t je niet.

Smaakt dat naar meer? Dan kun je op de website van Kraai terecht. Dit Vlaamse schrijverscollectief  heeft mijn kortverhaal (zoals ze dat in het Zuiden zo mooi noemen) geplaatst.  Pispaultje, over de uitwassen van het carnavalsfeest, lees je hier.

Zou je niet eens aan het werk gaan?
Er is namelijk een verkiezing gaande. Twee eigenlijk.

Bij de een zijn de vijf genomineerden al bekend: Tsead Bruinja, Joke van Leeuwen, Erik Menkveld, Ramsey Nasr en Hagar Peeters.

Bij de ander ben je nog volop in de race. Daar benoemen ze je niet tot Dichter, want dat ben je toch al, maar tot Volksmenner. Er zijn zes genomineerden, maar daar komen er nog een paar bij (misschien jij! O, dat rijmt. Zie je, iedereen kan dichten). De deadline is op 9 januari, zie hier. De bekendmaking van de Volksmenner des Vaderlands is op 28 januari, tijdens een overweldigende poëzienacht in het Nijmeegse. Zo, dit is mijn scoop!.

Op Ruwe Planken

Het is rustig in lijn 85, de bus van Druten naar Nijmegen. Achter de chauffeur hangt een tv-scherm waarop rechtstreekse beelden te zien zijn van de beveiligingscamera’s die in de bus hangen. Zo kun je jezelf mooi in de gaten houden.

Voor me zitten twee meisjes. Studiegenoten. Eerstejaars Pabo, vermoed ik. Eentje lijkt op Desie, van de tv-serie en film Dunya en Desie. Tenminste, ze vindt zelf dat ze erop lijkt. Het andere meisje geeft haar gelijk. Desie vertelt dat ze haar haren in de winter altijd zwart verft. In de zomer laat ze het blond, haar natuurlijke kleur.

“Blond werkt gewoon niet in de winter”, zegt ze.
“Je hebt nu wel iets arrogants over je. Dat zeggen sommige mensen over jou tegen mij”, zegt het andere meisje.
“Ja, maar dat heb ik ook in de zomer. Ik kom gewoon bitchy over”, reageert Desie, die er geen problemen mee lijkt te hebben.

Ik denk aan het bericht dat maandag in de krant stond. Over een 17-jarig Beunings meisje dat werd aangehouden omdat ze schreeuwend en lallend de nachtrust in haar buurt verstoorde. Het fascineerde me. Zouden meisjes als Desie zoiets doen?

Het gesprek verandert van onderwerp. Een tijdje terug had Desie afgesproken met een jongen die ze kende via msn. “We gingen een stukje lopen, door het park weetjewel. Opeens pakt ie mijn hand vast. Ik dacht: wat is dít dan? Later op msn vroeg ie: zullen we ‘t proberen?”
De meiden lachen.

Ik kijk naar het tv-scherm en zie hoe ik met ze mee grinnik.

Mijn nek staat in brand.
Als u mij ziet dezer dagen moet u niet raar opkijken. Het is gewoon een uitslaande brand. Zo eentje waar een gemiddelde brandweerman zijn hand niet voor omdraait.
Maar ik ben aan het doe-het-zelfen. Ik probeer het met drie verschillende zalfjes.
In the remix.
Het is tot nu toe vooral olie op het vuur.
En wat doe ik verder? Ik krab mijn kop kapot, vooral ’s nachts. Korsten veroveren terrein. Het zullen wel nachtdieren zijn.

Eigenlijk is het nog te vroeg om hierover te schrijven. Ik kan er nog niet echt om lachen. Dat valt ook af te lezen aan sommige woorden.
Nek ipv hals.
Kop ipv hoofd.
Kapot ipv naar z’n malle moeren.
Korsten ipv moedervlekjes.

Ach ja.

Het is de eerste keer dat hij weer spreekt sinds maanden. Niet vreemd dat wat hij zegt onverstaanbaar is. Het gaat te snel en hij zegt het met teveel tong. Gelukkig herhaalt hij zijn vondst en kijkt met grote ogen rond, wachtend op reactie.

“Godsgraag.”